συγκεκριμένη ποίηση

Εκτός από τη ζωγραφική η έννοια του «συγκεκριμένου» επηρέασε και τον ποιητικό λόγο και, γενικότερα, τη λογοτεχνία. Στην πρώτη χρονολογικά Ανθολογία συγκεκριμένης ποίησης (1983), που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, ο ανθολόγος Κ. Γιαννουλόπουλος, ανάμεσα στα άλλα, παρατηρεί. Στη λογοτεχνία, η έννοια του «συγκεκριμένου», εκδηλώθηκε στη μορφή της συγκεκριμένης ποίησης. Εδώ δεν επιδιώκεται το βίωμα να προέρχεται από το περιεχόμενο, αλλά από την ίδια τη γλώσσα σαν γλώσσα, σαν γλωσσική λειτουργία, σαν γλωσσικό γεγονός, σαν ηχητικό γεγονός χωρίς σημασιολογική ή επικοινωνιακή σχέση. Η γλώσσα χρησιμοποιείται στερεότυπα, σαν κλισέ, σαν σύστημα σημάτων μιας σκέψης αμετακίνητης και φαινομενικά σχεδόν αναλλοίωτης, με λίγα λόγια, μιλάμε όπως μας δίδαξαν, επομένως σκεπτόμαστε και έτσι. Εδώ η παραδοσιακή λογοτεχνία ακολουθεί το μοντέλο σκέψη - γλώσσα. Στην παραδοσιακή λογοτεχνία υπάρχει πάντα μια πλοκή, μια ιστορία που τραβάει την προσοχή από την καθαυτό γλώσσα στην οποία έχει γραφτεί, ενώ στη σ. π. συγκεκριμένη λογοτεχνία κύρια έχουμε να κάνουμε με τη γλώσσα, που μέσα της ανακαλύπτουμε δομές που εκφράζονται γλωσσικά - γραμματικά με ορισμένες μορφές σύνταξης, με αράδες λέξεων και προτάσεων, με μοντάζ προτάσεων, κολάζ κειμένων ή σχηματισμούς ψηφίων. Η γνώριμη μας γλώσσα αποσυντίθεται και ή μειώνεται σημειολογικά και συντακτικά. Το μάλλον αρνητικό αυτό σκέλος της μεθόδου όμως υλοποιείται μορφικά όταν συμπτυχθεί με το δομικό (συντακτικό) σκέλος: το κολάζ ή το μοντάζ που απομακρύνει τη λέξη και τις προτάσεις από το γνώριμο λειτουργικό τους πλέγμα τοποθετώντας της σε νέους συσχετισμούς». Συμπληρώνοντας την όλη εικόνα της σ. π. θα προσθέσει αναφορικά με τη γλώσσα που η ποίηση του είδους χρησιμοποιεί: «Η γλώσσα εκφράζεται μέσα από ακουστικά σήματα (φθόγγοι) ή οπτικά σήματα (γραφή). Επιστρατεύει δηλαδή δύο τελείως διαφορετικά μεταξύ τους μέσα, τα οποία εκτός του να εξυπηρετούν ένα σκοπό (ένα ορισμένο μήνυμα), μπορούν να χρησιμοποιηθούν και μόνα τους σαν εκφραστικά μέσα. Ο ρεαλισμός των σημάτων είναι εμφανής: τα βλέπουμε ή τα ακούμε. Αν τα αποχωρίσουμε από τις έννοιες, αν ακολουθήσουμε αποκλειστικά τη δική τους υλική ιδιονομία, τότε θα προκύψουν πίνακες ψηφίων ή συνθέσεις ήχων. Έστω και αν παραμείνει το σημασιολογικό πεδίο, διαγράφεται έντονα η διαφορά ανάμεσα στα αναγνωστικά κείμενα και στα ακουστικά κείμενα. Το πληροφοριακό περιεχόμενο του κειμένου μπορεί με διάφορους τύπους και μεγέθη γραφής (κατάταξη πάνω στο χαρτί κλπ.) να εμπλουτιστεί και να διαφοροποιηθεί. Η γραπτή ή φωνητική αποτύπωση ενός κειμένου δεν έχει πια μόνο την έννοια της διατήρησης, αλλά περισσότερο ένα συγκεκριμένο πληροφοριακό σκοπό. Μορφή και περιεχόμενο γίνονται έτσι ταυτόσημα, το συγκεκριμένο κείμενο δεν περιγράφει, καταδείχνει». Στην Ελλάδα, ποιήματα της τεχνοτροπίας αυτής έχουν επισημανθεί στο έργο νέων ποιητών, κυρίως από το 1976, ενώ στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία η σ. π. έχει πολύ παλιότερες ρίζες, θερμοί θιασώτες της σ. π. υπήρξαν και οι ντανταϊστές. Συγκεκριμένη ποίηση. Ένα ποίημα του Ιρλανδού ποιητή Τζον Σάρκεϊ που τιτλοφορείται «Dollar Kill» (1961). Η λέξη Kill = σκοτώνω και η λέξη maim = ακρωτηριάζω, μαζί με το σύμβολο του δολαρίου, σχηματίζουν τη σημαία των ΗΠΑ.